Verslag van masterclass over
Dementie gehouden bij Assadaaka 02-12-2019. Door
Siegfried van Hoek.
Met een speciaal dankwoord van Ahmed El Mesri aan Sarah Klerks van
Buurthulp Oost, Yolande Rijnders van (mantelzorgers-ondersteunende organisatie)
Markant en de aanwezige vrijwilligers van Buurthulp Oost en Assadaaka Community
voor het organiseren van deze presentatie en natuurlijk ook dank aan onze
vrijwilligers, die weer voor zo’n geweldig ontbijt hebben gezorgd opende Ahmed
de presentatie. Sarah is de drijvende kracht achter deze ochtend die, Assadaaka
en Markant betrok om vanochtend de krachten te bundelen en een groter bereik te
creëren met de geboden informatie.
Dementie is een moeilijk bespreekbaar onderwerp, maar 1 op 3
Nederlanders -bleek uit onderzoek- spreekt er liever niet over. Beginnende
dementie wordt afgedaan als wat vergeetachtig te zijn geworden, zowel door de
patiënt zelf als door omstanders. We zijn bang snel af te takelen, terwijl
Dementie vaak een langdurig proces is… Daarom kunnen we er beter maar met
elkaar over praten.
Ahmed: Assadaaka aan de Polderweg 300 is laagdrempelig toegankelijk
voor iedereen en alle dagen van de week overdag (ook telefonisch) te bereiken.
Sarah: Buurthulp Oost zit op de Javastraat 118 en heeft een inloopspreekuur.
Buurthulp Oost constateerde, dat er behoefte is aan informatie over en omgaan
met Dementie en is daarom blij met de samenwerking met Markant. Jolande:
Markant is een adviserend centrum voor Mantelzorgers, waar Jolanda
coördinatrice is en begeleiding en training geeft aan de mantelzorgers, die een
naaste partner of ander familielid met Dementie ondersteunen. Mantelzorger zijn
van een dement persoon is een van de zwaarste mantelzorgtaken, want je moet
niet alleen zorgen, maar preventief denken en structureren en handelen en op de
persoon letten.
Jolande verzorgde de presentatie met behulp van een PowerPointpresentatie,
waarvan een bijlage is bijgevoegd. (Voor de presentatie moet je de Quicktime
Player geïnstalleerd hebben en de PC moet in updates bijgewerkt zijn betreft
het platform Windows om de presentatie te kunnen bekijken.) Naast de
presentatie werden er een aantal weetjes benoemd en er waren vragen vanuit de
zaal, die hier in dit verslag werden samengevoegd tot een relaas als
toelichting met enige feiten over dementie.
Er zijn wel 50 soorten hersenletsel, en van dementie (vorm van
hersenletsel) bestaan ook meerdere soorten, waarvan Alzheimer een (ontdekte)
variant is. Zo kennen we bijvoorbeeld ook de Vasculaire dementie en de
Parkinson dementie. Laatst genoemde zegt het al, een parkinsonpatiënt krijgt
een dementie verschijnsel er boven op, waardoor de aandoening heel moeilijk te
behandelen is. De vasculaire dementie heeft met aantasting van de vaatwand te
maken, waarmee ook de verzorging van de hersenen afneemt, waarmee het
functioneren van de hersenen afneemt.
Dementie op zich is niet te genezen, het neurodegeneratief proces is
deels af te remmen, met pleisters of pillen, maar deze werken slechts voor 2 op
de 10 mensen. Dementie is niet erfelijk en niet leefstijl gebonden, het is echt
een ouderdomsziekte, die vroeger veel minder voorkwam, want mensen werden niet
zo oud. Mensen met een herseninfarct kunnen vergelijkbare klachten als bij
(beginnende) dementie hebben.
Beginnende Dementie is te herkennen, doordat herhaaldelijk dezelfde
soort vragen worden gesteld, bijvoorbeeld informatie over een persoon en een
half uur later na het ontvangen antwoord begint de vraagstelling opnieuw. Het
korte termijn geheugen functioneert niet meer naar behoren dan… Fenomenen van
beginnende dementie zijn afhankelijk van de persoon als uniek individu. Zo kan
iemand opvallend stil worden en zich gaan terugtrekken, of verwaarlozing met
eten en drinken en een verdere slechte zelfzorg als signalen. Ook de koelkast
is goede spiegel van informatie, hoe ziet die er van binnen uit (hygiëne / geen
10 pakken melk etc. extra) afwijkend gebruik van de koelkast…)
Bij een vermoeden van beginnende dementie kan je ook naar je huisarts
toe in plaats van naar het ziekenhuis, die een test met dertig vragen kan
verrichten. Bijkomend probleem in het juist verrichten van een test, vooral in
de interpretatie betreft de taal als de test-persoon van allochtone afkomst is.
Maar als een beginnende dementie geconstateerd is, dan is het zaak in
een vroeg stadium nieuwe dingen aan te leren als dat nog kan (kost wel al meer
tijd), zoals een digitale klok gewend zijn te zien met vermelding van datum,
tijd, jaar etc., of bijvoorbeeld stickers met namen op apparaten en
bijvoorbeeld de koelkast wat er in zit, en bijvoorbeeld een wandschrijfbord,
zodat belangrijke dingen opgeschreven kunnen worden, en ze daarmee als men
gewend is er naar te kijken, dingen minder makkelijk vergeet. Een belangrijk
natuurlijk middel als rem op dementie is elke dag een kwartier (met
begeleiding) gaan wandelen, omdat bij fysieke inspanning de ademhaling toeneemt
en daarmee ook de zuurstoftoevoer naar de hersenen, het hele lichaam wordt
gestimuleerd in activatie. Daarnaast bestaan er ook concentratieoefeningen om
de hersenen te trainen bijvoorbeeld. Kortom het is van groot belang om zo snel
mogelijk hulp en kennis in te winnen na een indicatie beginnende dementie. In
de omgang met mensen, die lijden aan dementie werden ook tien tips gegeven (,
die ook in de PowerPointpresentatie werden benoemd) om de omgang niet onnodig
te frustreren in reactie:
1) Maak oogcontact, hiermee trek je de aandacht. 2) Spreek over wat jij
gedaan hebt, als je wat wilt vragen, dan kan de ander zich het rustig
herinneren in reactie op wat jij vertelt, in plaats van direct de vraag te gaan
stellen wat iemand gedaan heeft. 3) Blijf rustig en duidelijk praten in begrip
en in uitspraak. Ga niet fluisteren in het bijzijn van een dement persoon, want
het kan een paranoïde reactie oproepen door gebrek aan (be)grip op de situatie
en zelfbescherming. 4) Geef de persoon de tijd om te reageren. 5) Hou vragen
simpel. Als je wilt vragen of iemand koffie of thee wilt hebben, begin je met
de vraag of iemand koffie wil, en bij afwijzing vraag je vervolgens of iemand
thee wil, dan ontstaat er geen keuzeprobleem tussen twee drankjes. 6) Contact
maken is heel belangrijk, zoals gewoon handen vastpakken, samen naar buiten
kijken, of een liedje samen zingen, want gebleken is dat die functie het
langste intact blijft bij demente mensen. 7) Het gaat om iemand te prikkelen
met zijn zintuigen om de aandacht te trekken, bijvoorbeeld: Dek eerst de tafel,
schep bijvoorbeeld soep / eten op, de geur wordt geroken, en zeg dan pas dat
het eten klaar is; in plaats van meteen te melden dat het eten klaar is. 8)
Lichaamstaal wordt bij zo iemand steeds belangrijker, ga je niet ineens anders
gedragen tegenover die persoon, bijvoorbeeld drukker, want dat merken ze wel en
dan schept dat afstand. Dus blijf bij jezelf, zoals het contact vroeger was. 9)
Geniet van het onwerkelijke. Mensen met dementie vergeten dingen, en er vallen
gaten in het geheugen, die worden opgevuld met verzonnen informatie om dingen
voor henzelf begrijpelijk te houden (confabuleren).
Bijvoorbeeld boodschappen in de stad gedaan, zijn we ineens ook koffie
wezen drinken in de bijenkorf, terwijl dat niet voorviel. Er zijn factoren, zoals
mensen, die eerder het al niet zo nauw namen met de waarheid, of bijvoorbeeld
de bijwerking van andere medicijnen naast de dementie, dat kunnen ook allemaal
factoren van invloed zijn op het verstandelijk vermogen van de dementerende.
10) Accepteer dat niet alles in een verhaal hoeft te kloppen, want zelf
hallucinaties kunnen een rol spelen. Bijvoorbeeld het gaat schemeren, en de
dementerende persoon denkt dat er iemand in de stoel tegenover hem zit, terwijl
dat niet zo is. Je kan het spel meespelen in plaats van de strijd aan te gaan,
en de persoon spelenderwijs netjes uitgeleide doen en een lampje aan doen
bijvoorbeeld.
SLOT: herhaaldelijk werd
benadrukt, dat de mantelzorger van een dement persoon een hele zware taak heeft
te verrichten, omdat het niet slechts bij een aantal fysieke zorgtaken blijft.
De demente persoon wordt steeds meer als een zorgbehoevend kind, maar met
volwassen (vrije) gedragingen.
Voor meer informatie:
www.assadaaka.nl of info@assadaaka.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten