Dialoog met alle aanwezigen tijdens de Presentatie
Orgaandonatie 13.12.2019 - Siegfried v. Hoek.
Vandaag 13 december 2019 was de traditionele
ontbijtbijeenkomst van Assadaaka voor iedereen een zeer interessante ochtend
met een beladen thema: Orgaan-Donorschap. Na een inleiding over het onderwerp
door Ahmed ging Siegfried uit de losse pols verder in op het onderwerp met een
geschreven toelichting op de achtergrond. De ervaring wees eerder al uit dat
als een presentatie uit het hoofd wordt gegeven, dat er dan meer interactie in
contact met de aanwezigen, omdat we elkaar aan kijken kunnen kijken en direct
op elkaar kunnen reageren, ook omdat er geen stuk (als monoloog) wordt
voorgelezen. Als eerste input van verslag verwijzen wij direct naar de eerder
geschreven inleiding en presentatie. Onderstaande staat een korte samenvatting
van de presentatie aangevuld met gedeelde aspecten en meningen (ook religieus)
over het onderwerp Orgaandonorschap.
De uitbreiding van de donorwet vanaf 01 juli 2020 voor
iedereen ouder dan 18 houdt vooral in dat men er voor kan kiezen, dat door een
persoon bij leven zijnde kan aangeven of een partner, familielid of aangewezen
persoon kan beslissen over donorschap na overlijden. Men kon eerder al
expliciet aangeven bij de overheid of men wel of niet een donor wilde zijn en
geeft men niets op, dan is men per definitie wel al donor. Dus het is
belangrijk om over dit onderwerp na te denken als men bij leven is en tijdig een
standpunt hierover kenbaar te maken. Dat kan via DigiD en Assadaaka kan je hier
ook bij helpen tbv. digitale inclusie.
Orgaandonorschap is nooit zomaar, de receptoren zijn ernstig
zieke mensen, waarbij een orgaandonorschap vaak van levensreddende of significant
–verlengende betekenis is. Met orgaandonatie geef je eigenlijk een stukje leven
terwijl het leven voor jou zelf al afgelopen is. Donorschap betreft niet alleen
organen (, zoals lever, longen, nieren, alvleesklier, lever, hart dunne darm),
maar ook weefsel (, zoals grote vaten, huid, oogweefsel, peesweefsel, bot en
kraakbeen maar ook hartkleppen). Iedereen kan donor willen worden, maar
geschiktheid is ook een aspect. (oud-) Kankerpatiënten zijn bijvoorbeeld per
definitie geen donor, en leeftijd kan ook een rol spelen; er is een kans van 1
op 200 dat men uiteindelijk donor wordt. Maar dan is er nog een
selectiecriterium: er moet een goede match gemaakt worden tussen donor en
receptor, om de kans van afstoting van ontvangen donormateriaal te minimaliseren.
Transplantatie kan ook van een nog levende donor aan een levende doorgegeven
worden (bijvoorbeeld een enkele nier van moeder aan dochter), als de DNA match
etc. nauw past!
Het transplantatie-proces is erg ingewikkeld. Een
receptor-patiënt kan ieder moment van de dag gebeld worden om binnen twee uur
hiervoor in een ziekenhuis te kunnen zijn. Daar is dan al een onderzoek naar
het donormateriaal van de overleden persoon aan vooraf gegaan. Dat kan al een
paar uur duren, bovendien moet er gekeken worden of een operatie in een
hiervoor aangewezen geschikt ziekenhuis kan plaatsvinden, waarna de patiënt
wordt gebeld. De operatie is ook een complexe ingreep, want zenuwen en aders
voor de verzorging van het transplantatiemateriaal zelf en de functionele
aansluitingen moeten verbonden worden. De patiënt moet medicijnen blijven
slikken om afstoting van het ontvangen materiaal te voorkomen. Na extractie van
het donormateriaal wordt de overledene terug gegeven aan familie naasten, en
kan ook netjes opgebaard worden en begraven of gecremeerd worden, zoals hij/zij
of de familie dat wil, precies zo als het ook zonder donorschap zou zijn
gegaan.
Na de meer algemene details van informatie over
transplantaties volgde het onderwerp, waarmee de dialoog over het onderwerp los
barstte: Orgaandonatie en het Geloof.
Orgaandonatie is een ontwikkeling die net als
bloedtransfusie in de 20e eeuw pas echt goed op gang kwam met het
voortschrijden van de medische wetenschap. Voor veel religieuze stromingen is
dit een onderwerp, wat niet eerder bestond in hun belijdenis, omdat de medische
ontwikkeling van de mogelijkheid tot donorschap niet eerder bestond. Vanuit
sommige religies gelooft men dat het lichaam intact moet blijven, maar over het
algemeen spreekt geen een religie zich expliciet tegen orgaandonatie uit, omdat
het geven van nieuw leven ermee voor veel religies wel een doorslaggevende
motivatie is voor een overwogen te maken persoonlijk besluit als adspirant
donor. Meer informatie is te vinden op de website van de Nederlandse Transplantatie
Stichting www.transplantatiestichting.nl tbv. keuzes.
Bij het ontbijt was ook de voorzitter van de Moskee uit
Osdorp Si Haj Gennoun aanwezig, als nevenfunctie is hij tevens voorzitter van
een etnisch islamitisch platform voor minderheden. Deze Imam vertelde dat men
binnen zijn organisatie al heel lang bezig is met dit onderwerp. Er is ook
ervaring met bewassing na overlijden ook in die context van donorschap. In het
geval van overlijden na een moord, verdrinking of ongeval vindt er sowieso een autopsie
plaats (deze zou men al kunnen vergelijken met de eerste stap van donorschap).
De overheid heeft hierin al een bepalende regelgeving met op te leggend
handelingsprotocol. Er bestaan met een toestemming vooraf zelfs donaties van
een lichaam voor de wetenschap voor bijvoorbeeld operatie studenten, die delen
loshalen en weer terugplaatsen, ook dat bestaat.
Een ander aspect wat naar voren kwam is de vraag hoe dood
moet men (juist nog niet) zijn om donor te kunnen zijn? De samenstelling van
het bloed van een overledene veranderd binnen een uur na hartstilstand, wat
doorwerkt op de rest van het lichaam; snelheid is dus geboden. Niet alles
sterft te gelijktijdig in bewustzijn, het is bijvoorbeeld bekend dat haar en
nagel-cellen langer blijven leven en delen, terwijl darmcellen als een van de
eersten met alle bacteriën erin zullen vergaan. Met het overlijden valt de
coördinatie weg van het lichaam in onderhoud en functie. Het is morbide, maar
de donor moet vers zijn (klinisch dood). Maar in hoeverre als een patiënt
klinisch dood is, bestaat de kans dat een donor de extractie van donormateriaal
in een of andere vorm toch nog kan ervaren als klinisch overledene? We kunnen
het een klinisch overledene niet even persoonlijk vragen. Ook hier zal op
termijn de medische wetenschap met een gedegen onderbouwde leer en protocol
over gaan komen.
Daarnaast was er natuurlijk de afstand tussen twee
opvattingen met enerzijds de wil Gods om geen donor te willen worden en
anderzijds de barmhartigheid om leven door te geven. Ook was er het ethische
punt van vraagstelling, dat als men geen donor wil zijn, zou men dan ook geen
ontvanger zou moeten willen zijn. En bijvoorbeeld de wens om donor voor enkel
een groep / familie te willen zijn, is een ethisch aspect waar over nagedacht moet
worden.
Het onderwerp donorschap kent naast een aantal medisch
wetenschappelijke vraagstukken dus ook een aantal andere onderwerpsaspecten die
van belang zijn op religieus, ethisch en persoonlijk vlak. Een volgende keer
gaan we in gesprek met een ervaringsdonor met een donorhart (!), om te vernemen
wat dit voor hem zelf voor en na transplantatie betekende.
Hier onder kun je de toespraak van Ahmed El Mesri lezen.
Lieve aanwezigen,
Dank jullie wel dat jullie er vandaag zijn.
Vandaag gaan we het hebben over orgaandonatie. Vlak voor de
zomer hebben we hier ook met elkaar over gesproken, met een gastspreker, een
ervaringsdeskundige en vrijwilliger van de Nederlandse transplantatie
Stichting. Hij heeft verteld over het donorhart wat hij heeft ontvangen een
paar jaar geleden.
Na deze bijeenkomst zijn er toch nog wat vragen en er zijn
ook nieuwe deelnemers vandaag, dus een goede reden om dit belangrijke onderwerp
nog een keer te herhalen.
Waarom is het dit belangrijk? Vooral omdat er komend jaar
een nieuwe wetgeving komt, waarbij iedereen in Nederland moet aangeven of hij
wél of niet orgaandonor wil zijn. Tot nu toe was het zo dat als je geen keuze
maakte, je geen donor werd bij overlijden. Maar straks is het zo dat je familie
moet besluiten, als je zelf geen keuze hebt gemaakt. Dat is voor de familie,
voor de nabestaanden natuurlijk erg moeilijk, zeker als je het er nog nooit met
elkaar over hebt gehad. Je moet dus een keuze aangeven. En daarom is het
belangrijk dat we er met elkaar over praten. Over wat orgaandonatie nu
eigenlijk is, en over vraagstukken als religie en orgaandonatie en over alle
andere vragen die er zijn.
Dan geef ik graag het woord aan Siegfried, voor de
presentatie over orgaandonatie.
Hartelijk dank, Siegfried.
www.assadaaka.nl of info@assadaaka.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten