Dhr. Ahmed El Mesri opende de ochtend
met een korte toespraak. De partner van een persoon met een psychische
problematiek is eigenlijk een mantelzorger in een rol die best zwaar is, omdat
je als mantelzorger er in principe 24 uur p/dag midden in zit. Psychische
klachten hebben is een heel breed begrip. Mensen kunnen depressieve gedachten
hebben, of met een angstproblematiek worstelen, of ze kunnen een ernstige
vergeetachtigheid hebben, of een vorm van autisme, maar het kan ook gaan over
mensen die te maken krijgen met gedragsveranderingen, waarbij de oorzaken
hiervoor heel divers kunnen zijn, waaronder bijvoorbeeld het ondergaan hebben
van een ernstige traumatische ervaring of door het opeenstapelen van de
gevolgen van een problematiek die tot depressie leidde.
Als partner of beter gezegd naaste
mantelzorger kan je je dan heel machteloos voelen en best een steuntje in de
rug gebruiken, maar dn met je mee.at lukt niet altijd. Soms is er professionele
hulp van buiten nodig, maar ook daar kan Assadaaka je bij helpen als je bij
Assadaaka een luisterend oor nodig hebt, want Assadaaka betekent ook
saamhorigheid: Wij zijn er voor elkaar, je staat er niet alleen voor.
Daarna kreeg Dhr. Siegfried van Hoek het
woord. Voor de inhoud van zijn ervaringsdeskundige presentatie verwijzen we
gemakshalve naar de bijlage geheten: ‘Leven met een partner met een psychische
aandoening’. In de presentatie is een aspect weggelaten in het benoemen van de
omgang met een situatie waarin een psychische problematiek speelt: de
expliciete voorbeelden van praktijk-situaties met alle excessen van dien, welke
op zich al een traumatiserende werking kunnen hebben. Er is een verschil tussen
een psychische problematiek en gestoord gedrag; tot hoever moet je iets laten
komen binnen een relatie? Sommige aandoeningen zijn behandelbaar, sommige zijn
beheersbaar en sommigen zijn hopeloos. Wordt niet het slachtoffer van een
slachtoffer als je iemand wilt helpen; er zijn grenzen, want als jij valt, dan
valt alles wat je wilde redde.
Hierna volgde nog een korte dialoog met
de aanwezigen, die het dapper vonden dat een dergelijk onderwerp bij Assadaaka
werd uitgesproken, en haast vanzelf werd de lijn direct doorgetrokken naar de
vele vluchtelingen met bijvoorbeeld oorlogstrauma’s die de laatste jaren naar
Nederland zijn gekomen. Integratie gaat meer zijn dan enkel een baan zoeken en
vinden en de taal spreken.
Verslag door Siegfried van Hoek over een
taboe onderwerps-gesprek: Leven met een partner met een psychische aandoening.
Presentatie door Siegfried van Hoek
Leven met een partner met een psychische
aandoening.
Vorige keer spraken we samen over de
neurologische aandoeningen Parkinson en Alzheimer. Van Parkinson snappen we
allen dat het geen psychische aandoening is, maar bij Alzheimer wordt dat
begrip al vager, want als iemand bijvoorbeeld poep op de muren staat uit te
smeren, dan ga je je wel afvragen waar de logica in handelen is van zo’n
persoon gebleven, want dit gaat toch wel heel wat verder dan niet meer weten
wie je directe naasten zijn in herkenning bijvoorbeeld. Toch zou ik Alzheimer
in beginsel niet een psychische aandoening noemen, omdat we tegenwoordig weten
dat de symptomen ten eerste het gevolg zijn van een degeneratief
neuro-lichamelijk proces wat zich geleidelijk aan inzet en toont in uiterlijk
gedrag.
Het wordt al heel andere koek als we
spreken over parnoia of bijvoorbeeld depressie in de termen van psychische
aandoening. Als je partner kanker of MS heeft, is de diagnose meestal duidelijk
en snel gesteld en zijn de reacties van de omgeving doorgaans begripvol ook al
zie je de aandiening niet aan de buitenkant. M0061ar als je partner psychische
klachten heeft sta je vaak alleen en ook nog in een lange toekomstige weg te
gaan ermee. De diagnose laat vaak lang op zich wachten door diverse factoren,
de klachten uiten zich in vreemd gedrag en in relationele problematiek, de
omgeving vraagt zich misschien af waarom je bij hem of haar blijft, en je hebt
ondertussen vrij veel werk om alles overeind te houden in je bestaan. Geen
makkelijke rol, die best wat meer aandacht mag krijgen vandaar het thema bij
Assadaaka tbv bewustwording.
Een psychische stoornis kan zich in een
relatie uiten, doordat de persoon met de psychische stoornis zich afsluit en
niet of nauwelijks communiceert, er kunnen zich ook sterk wisselende
emotievelden voordoen. Het kan ook zijn, dat hij of zij juist zeer extravert is
of extreem gedrag vertoont. Er bestaan veel soorten van Psychische stoornissen
van een depressie tot een angststoornis en tot de vele
persoonlijkheidsstoornissen. De belangrijkste sleutel in het omgaan met een
probleem is acceptatie van de situatie (niet het probleem voor lief nemen) en
met integriteit en empirie ergens naar durven te kijken, zodat er niet iets
gaat spoken en met aannames uitgroeit tot een complexering van een probleem.
Daar ligt de ingang voor behandelbare problematieken; Dr. Jan Foudraine is een
belangrijke pionier geweest met een vernieuwende kijk op de psychiatrie.
Boeken: ‘Wie is van Hout’ en ‘Bunkerbouwers’. ‘Wie is van Hout’ is een
signalering, dat psychiatrie geen eenheidsworst is, en ‘Bunkerbouwers’ pleit
voor gestaltstherapie. De pilletjes-cultuur overheerst vanwege het GGZ
leed-verdien-model: Synptoom bestrijding met een pilletje en theoretische
werkzaamheid enkel op papier (DSM).
Op de eerste plaats moet je je afvragen,
zoals Jan Foudraine betoogt, waarmee / hoe is het probleem ontstaan? Zijn er
traumatische ervaringen, of is dit iets wat bij iemand als een donderslag bij
heldere hemel zich zomaar voordoet. In hoeverre blijkt iets behandelbaar en te
verbeteren? Tot hoever moet je iets laten komen binnen een relatie? Want
sommige van de aandoeningen zijn behandelbaar, sommige beheersbaar en sommigen
zijn hopeloos. Wordt niet het slachtoffer van een slachtoffer als je iemand
wilt helpen. Er zijn grenzen...
We spreken hier niet over de diversiteit
van aandoeningen spreken, en behandelmethoden, maar over wat het betekent om
een partner te hebben met psychische problemen. Bij veel mensen met een
psychische stoornis zijn de symptomen nauwelijks zichtbaar of sluimerend
aanwezig. Zij uiten zich niet anders dan normaal, totdat de psychische stoornis
optreedt en deze (zichtbaar voor derden) tot een climax komt. Weer andere
vallen direct op, doordat die personen per direct afwijkend gedrag vertonen. Of
zij lijden in stilte aan bijvoorbeeld een traumatische ervaring en door hun
lijden het contact in een relatie anders is dan voorheen.
Zonder het juiste begrip en de juiste
omgang kan een psychische stoornis in een relatie leiden tot een breuk of scheiding,
maar het onderkennen van een probleem is een lange weg, en op het moment dat de
relatieproblematiek dermate heftig is geëscaleerd en er een huisarts /
psycholoog – relatietherapeut bij betrokken wordt, dan heeft er zich al veel
afgespeeld. En de fase van diagnose is dan nog niet eens in beeld, want dat is
nog vele stappen verder, voordat althans in relatieverband beiden patient en
partner achter een dergelijk medisch psychisch onderzoek staan. Een eerste
ingang in die richting is de relatie-therapeut/huisarts/psycholoog.
Een psychische problematiek is iets wat
meestal in een verdere fase van de relatie zichtbaar wordt, omdat de waarneming
ervan in de beginfase van kennismaking en de adoratie-cultus in factoren meer
op de achtergrond sluimert. Het individueel onderkennen van een probleem als
psychisch kan ook jaren op zich laten wachten, omdat de een de ander binnen een
relatie wil helpen en/of zich aanpast aan de grillen van de ander voor de goede
lieve vrede, ook in het kader van werken aan een relatie. Communicatie en
liefdevol begrip is de basis voor samen een probleem kunnen overwinnen;
persoonlijkheden moeten ook bij elkaar passen in natuur.
~
Ingrid Schoen van
www.huisvanjeleven.nl/contact.html ‘Partners van mensen met psychische klachten
blijven vaak in de schaduw. De psychische klachten blijven onbekend voor de
omgeving, of de aandacht gaat naar de patiënt zelf en geheel niet of minder
naar de omgeving, terwijl de nood toch erg hoog kan zijn. Het is in vele
gevallen noodzakelijk dat de partner blijft werken om het financiële plaatje te
doen kloppen, de thuissituatie moet gewoon door kunnen gaan, contacten met
vrienden en familie moeten onderhouden blijven. En dat vraagt veel! Partners
van mensen met psychische klachten hebben een groot risico om ‘om te vallen’.
Maar als zij omvallen, valt het hele kaartenhuisje in elkaar. De gezonde
partner moet dus, ondanks de druk, gezond blijven.’
Daarnaast is ook de grilligheid van de
aandoening voor vele partners moeilijk.. Als de parter psychische klachten
blijkt te hebben kan de ander ook aan zichzelf twijfelen: heb ik er wel goed
mee omgegaan. Dat komt omdat de diagnose van psychische klachten vaak pas later
plaatsvindt. Door jaren van stille dan wel uitgesproken conflict kan ook iemand
aan zichzelf gaan twijfelen. De impact van het gedrag en (negatieve) energie
van je partner op jezelf is namelijk in toenemende mate van insluipende
invloed.
https://heartconnection.nl/omgaan-met-een-partnerof-naaste…/
Peter van de Ven : Wanneer relaties onder druk staan, beginnen partners zich
fysiek en emotioneel van elkaar te distantiëren. Ze hebben de neiging om elkaar
te vermijden en wanneer ze bij elkaar komen is het vaak gespannen in
communicatie (spanning-stress op de achtergrond) wat resulteert in ingetogen gesprekken
of gesprekken op enkel praktisch niveau.
Eén op de vier mensen krijgt ooit in
zijn leven te maken met een situatie van psychische problemen. Een psychische
aandoening van de partner heeft een enorm effect op de relatie. Partners kunnen
dan last hebben van: wanhoop, isolatie, loyaliteitsconflict en overbelasting.
Maar er is weinig aandacht voor die partners in de GGZ zorg- en hulpverlening,
omdat die zich vooral richten op gedrag en cogniviteit binnen het te behandelen
individu (, als ‘het’ dan eenmaal gediagnostiseerd is) en dat terwijl de
emotionele belasting zwaar is. Veel partners of familieleden van mensen met
psychische problemen kampen met (onverwerkt) verdriet, onmacht, schuldgevoel,
frustratie, teleurstelling en/of rouw. Ze komen daar vaak niet aan toe, omdat
de aandacht en energie vooral uitgaat naar hun (zieke) partner of familielid.
Partners of kinderen van mensen met
psychische problemen zijn eigenlijk altijd alert op wat er kan gebeuren. Binnen
een gezin overheerst de ziekte van de persoon vaak volledig en moeten dingen
vaak wijken. Het probleem hangt (permanent) als een donderbui boven een partner
of het gezin. Dat betekent vaak ook, dat het sociale leven van het gezin
eronder lijdt. Want je nodigt geen mensen meer uit, vanuit schaamte als je weet
dat met iemand binnen het gezin het niet goed gaat. Soms worden mensen met een
psychische ziekte ook agressief en ook dat is vaak een reden om geen anderen
uit te nodigen (is ook bewaren huislijke rust).
Het is een hele moeilijke situatie om mee
om te gaan en de persoon met de psychische klachten begrijpen vaak zelf niet
hoe moeilijk het is ook voor de partner, want ze zijn vaak puur en alleen met
zichzelf bezig. Het is daarom ongelooflijk belangrijk dat je tijd maakt voor
jezelf, maar ook hulp zoekt voor jezelf anders ga je er zelf aan onderdoor.
Daarom is het ook belangrijk dat
partners lotgenoten ontmoeten. Dat zeiden we de vorige keer ook al, toen we
over Alzheimer en Parkinson spraken. Met LOTGENOTEN voel je je als partner een
stuk minder alleen en VOORAL: HET ZIJN ERVARINGSDESKUNDIGEN. Het helpt enorm om
je te herkennen in verhalen van andere partners, het geeft troost dat je niet
de enige bent die iets dergelijks moet doorstaan en je kan elkaar advies geven.
Bijkomend probleem is dat partners ook vaak een behoefte/nood hebben aan een
gesprek met de (behandelende) psychiater of psycholoog van hun partner en dat
niet altijd als evident wordt beschouwd: Er moet niet alleen overleg zijn met
de psychisch kwetsbare persoon, ook de partner heeft zelf hulp nodig om alles
een plaats te kunnen geven. EN nogmaals: wordt niet het slachtoffer van een
slachtoffer als je iemand wilt helpen, want er zijn ook grenzen aan jouw
incasseringsvermogen: val jij dan valt alles met wat je wilde redden mee.
MEDITATIE als steun. Humor-relativatie.
Ervaring en kennisdeling in groepsgesprek aan tafel.
Voor meer informatie tijdens
kantooruren:
ASSADAAKA: Polderweg 300, 1e etage, 1093
KP Amsterdam | E. info@assadaaka.nl | W. www.assadaaka.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten