Stichting Onze Hoop: Verslag bijeenkomst ‘Jezelf kunnen zijn in de Indische Buurt’, over homoseksualiteit en diversiteit. 15 maart 2013, Ruma Khami

Aanwezig:
van Assadaaka: Ahmed El Mesri, Saskia Hubelmeijer, Lies Bierenbroodspot (notulen); Geeta van Stichting Sadhna; Chris Bouma van ”Connecting Differences”; leden van Assadaaka en belangstellenden.

Saskia stelt zich voor en heet de aanwezigen welkom. Ze geeft de planning voor de avond.

Hierna geeft Ahmed zijn lezing Jezelf kunnen zijn in de Indische Buurt (zie aldaar).

Hieruit en uit wat Chris noemt komen 4 punten naar voren:

Informatieverstrekking is belangrijk

Erkenning en acceptatie van diversiteit

Tegengaan van discriminatie en (verbaal) geweld tegen homo’s en mensen met een andere seksuele geaardheid

Stimuleren van het bespreekbaar maken van diversiteit – ouders en kinderen, op scholen, op veel plekken, zo breed mogelijk.

Saskia vat heel kort de toespraak samen:

Openstelling voor andere dan de traditionele patronen

Discriminatie ontstaat vaak uit angst – de angst voor het ‘anders’ zijn en de angst voor de aantasting van de eigen traditionele waarden

Je bent niet anders uit keuze maar omdat je zo bènt

Het doorbreken van het taboe begint met het erkennen dat er een probleem is

Het is een mensenplicht om elkaar als mens te blijven erkennen

De aanbevelingen (hierboven genoemde 4 punten).

Geeta vult aan: Deze bijeenkomst is een vervolg op de in januari gehouden bijeenkomst ‘Jezelf kunnen zijn in Oost’. Ze vervolgt met een wijze conclusie: ‘Als je geaccepteerd wil worden moet je zelf ook anderen accepteren.’

Hier reciteert/zingt de imam Nourdin een gebed met als thema ‘vrede’.

Nu wordt de film De zus van Zahra ingestart.

(Jammer genoeg is de sfeer tijdens de vertoning rommelig en afleidend: er lopen steeds mensen in en uit, er wordt gepraat, er gaan mensen weg, de deur gaat open en dicht…

Het duurt dan ook even voordat de film echt óverkomt bij de kijkers.)

Een paar citaten en fragmenten, her en der uit de film:

Iemand zegt: ‘In bijna alle gevallen is het zo dat een moeder het (homoseksueel zij van haar kind, als moslima zijnde) als eerste aanvaardt.’

Iemand anders zegt: ‘Hoe kun je geloven in iets dat je bestaan ontkent?’

Er wordt ingegaan op het begrip ‘identiteit’: Identiteit komt van identiek (op psychologisch vlak, wordt er bedoeld), in die zin dat denken en gedrag met elkaar overeenkomen, bij elkaar horen.

‘Een westerse context is anders dan een Arabische context – sociologisch gezien.’

‘Er is een dubbele moraal: als twee mannen elkaar aanraken worden ze niet aangehouden door de politie; maar een man en een vrouw die elkaar in het openbaar aanraken mag niet.’ (In Arabische landen?)

‘Er is een verschil tussen de passieve (vrouw) en de actieve (man).’

‘Mannelijke identiteit bouwt zich op: Ik ben geen homo (in de eerste plaats, bedoelt hij), ik ben een man. Ik ben meer dan alleen homo: ik ben student, ik leef in de stad, ik ben jong, ik ben een man, enzovoort. En ik ben homo.’

Een jonge vrouw die uit de kast is gekomen tegenover haar familie zegt tegen de filmmaakster: ‘Mijn kamer is hoe mijn leven is: rommelig en puinhoopachtig.’

En ze gaat verder: ‘Als ik het gewoon verteld had thuis hadden ze me met stenen bekogeld. Ik heb het dus maar opgeschreven. Eigenlijk weet ik dat ook niet meer precies. Ik vroeg me steeds af: Moet ik het wel vertellen?

Ik heb nooit een concrete reactie gekregen. M’n moeder zei: Aah…, meer niet. M’n vader? Geen reactie.

Ik heb het er uitgeflapt: “Papa, wat zou je er van vinden als ik een holebi was…? Stel je voor… Wat dan?”

“Ik ben moslim,” zei hij, “moet je dat nog vragen? Je moet normaal zijn.”’

De vader: ‘Alsof het plafond op m’n hoofd viel. Ik kan niet dansen en gelukkig zijn hiermee. Dat is haar zaak.’

De dochter gaat verder: ‘Onvoorwaardelijke liefde? Ik zat met zijn reactie. Ik heb hem ontgoocheld. Maar ik kan mezelf hierin niet veranderen. Ik heb dat wel geprobeerd.’

De vader: ‘Ze moet zelf de verantwoordelijkheid nemen voor haar eigen keuze.’

Vraag: ‘Is dat een echte keuze? Is het misschien aangeboren?’

Hier wordt de film stopgezet. Hij duurt te lang om in z’n geheel vertoond te worden en belangrijke thema’s m.b.t. het onderwerp homoseksualiteit, het al of niet naar buiten treden daarmee en hoe daarop wordt gereageerd door de omgeving, zijn al naar voren gekomen.

Saskia vat die thema’s vervolgens nog eens samen:

‘Belangrijk is de worsteling: de achtergrond van de ouders en van de mensen die in de film gevolgd werden over hun coming out.

Acceptatie (aanvaarding) is een hele worsteling. Je geaardheid kan zelfs leiden tot de dood: bedreigingen en minachting door anderen, en dan de eigen wanhoop.

Er is ook een verschil tussen de westerse en de niet-westerse kijk erop. Dus de achtergrond.

Zo is er ook een verschil tussen hier homo zijn of in Marokko homo zijn.

Het “verschijnsel”(homoseksualiteit) is lang ontkend, de “3^e sekse”.’

Saskia vraagt naar reacties uit de zaal.

Iemand zegt: ‘Ik was geraakt door dat stukje waar die moeder sprak, over dat ze haar kind zou moeten doden...’

‘Het gaat ook over waar je bij wilt horen: je probeert bij anderen te horen, terwijl je ook bij je familie wilt horen.’

‘Je kunt ook breken met je afkomst. Maar dat geeft ook een conflict. En als familie wil je ook niet breken met je eigen kinderen.’

Iemand anders merkt op dat het in de film heel erg gaat over homoseksualiteit. Binnen de Marokkaanse gemeenschap is daar nog heel weinig kennis over. Ook over hoe ze ermee moeten omgaan. Vragen als: Wat gebeurt er precies? en Hoe kunnen wij ermee omgaan?

Iemand anders merkt op dat het niet altijd alleen maar een Marokkaans probleem is. Ook gewone Nederlandse families worstelen ermee, vanuit de christelijke hoek.

Veel autochtonen doen alsof ze alles weten, maar ze weten ook niet alles en ze worstelen er net zo mee. Dus het is niet alleen een Marokkaans probleem.

Daar wordt op gereageerd: ‘Het verschil is dat Marokkanen het niet zullen zeggen. Geen coming out. En onderling praten ze er ook niet over, en zeker niet naar buiten.’

Saskia vraagt: ‘Wat zou er dan moeten gebeuren?’

Een reactie: ‘Op scholen moet voorlichting worden gegeven. Kennis over de cultuur en over hoe homoseksualiteit zich voordoet, en specifiek in Nederland.

En de ouders: die moeten meer informatie krijgen: wat het is, en hoe je ermee om kunt gaan. Het homo zijn mag niet vanuit de islam, maar het is en blijft je kind.

Vooral meer kennis is grote behoefte aan.’

Er wordt ook genoemd dat mensen voor de buitenwereld maar trouwden, maar dat ze achter de buitendeur hun homoseksualiteit gewoon beleefden. ‘Veel mensen laten het niet zien.’

Er wordt ook genoemd dat er nu wel veel aan ’t veranderen is, waar vroeger de waarden erg traditioneel waren. De Marokkaanse maatschappij is traditioneel gestoeld op de islam en op de koran. De religie is erg sterk in de morele waarden.

Toch zijn de opvattingen aan ’t veranderen, wordt er gezegd. En de vraag wordt voorzichtig gesteld: Komt er meer tolerantie?

Daarop wordt gereageerd: In Casablanca verandert er wel veel, maar in kleine dorpen is het veel traditioneler. En Marokkaanse homoseksuelen benoemen zichzelf ook niet als homo.

Iemand noemt een documentaire over dit onderwerp: I am gay and I am a muslim, door ene Chris Balloney o.i.d.???

Er wordt nog genoemd dat in de tijd van de Ottomaanse cultuur homoseksualiteit veel gewoner was.

Chris noemt nog dat Khadija Arib een boekje heeft geschreven met interviews dat een beeld geeft van lesbische moslima’s: Allah heeft ons zo gemaakt.

De avond wordt afgerond met de conclusie dat we nog lang niet zijn uitgepraat over dit belangrijke onderwerp.

De aanwezigen worden bedankt voor hun komst en er wordt nog samen gegeten.